MOPS Dębica - Sprawozdanie Miejskiego Zespołu Interdyscypilnarnego za 2021 rok

W okresie od 01.01.2021r. do 31.12.2021 roku do Zespołu Interdyscyplinarnego wpłynęło 53 Niebieskich Kart sporządzone przez Policję (51 NK) , Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Dębicy (2 NK). W okresie styczeń – marzec - 15 NK, w okresie kwiecień - czerwiec - 12 NK, w okresie czerwiec – wrzesień 16 NK w okresie październik - grudzień - 10 NK. We wszystkich przypadkach powołano grupy  robocze, które spotkały się 136 razy.                       

W omawianym okresie rozpatrywane było także 30 spraw z 2020 i 2019 roku, gdzie powołano grupy robocze, które spotkały się  55 razy. Razem grupy robocze spotkały się 191 razy.

Na dzień 31.12.2021 roku 70 spraw zakończono z powodu ustania przemocy i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy, postępowania zostały umorzone przez Komendę Powiatową w Dębicy  z uwagi na brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa. Ponadto osoby podejrzane o stosowanie przemocy zostały skierowane do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zgłoszone do Prokuratury Rejonowej na przymusowe leczenie odwykowe przeciwalkoholowe, wobec sprawców przemocy zostały zastosowane środki zapobiegawcze ( nakaz opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie  z pokrzywdzonymi, zakaz zbliżania, dozór Policji), zapadły wyroki w zawieszeniu za przemoc (dozór Policji, kuratora), sprawcy przemocy są kierowani na program korekcyjno-edukacyjny, członkowie rodziny uczestniczą w terapii rodzinnej, korzystają  z indywidualnego poradnictwa specjalistycznego udzielanego przez psychoterapeutę, terapeutów uzależnień, rodziny zostały objęte opieką asystentów rodzin, pogłębioną pracą socjalną z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dębicy lub  nadzorem kuratorów z Sądu Rejonowego w Dębicy, sprawcy przemocy uczestniczą w programach korekcyjno - edukacyjnych.

Sprawy, którymi zajmowały się grupy robocze to:

• sześćdziesiąt trzy sprawy - przemoc domowa ze strony mężczyzn wobec żon, partnerek konkubin i dzieci – 146 grup roboczych,
• trzy sprawy - przemoc wobec małoletnich dzieci ze strony rodziców – 7 grup roboczych,
• dwie sprawy - przemoc domowa ze strony kobiet wobec mężów, dzieci – 6 grup roboczych,
• jedenaście spraw - przemoc wobec rodziców ze strony dorosłych dzieci – 23 grupy robocze,
• dwie sprawa – przemoc wobec dorosłego dziecka ze strony rodzica – 2 grupy robocze,
• jedna sprawa - przemoc wobec rodzeństwa - 6 grup roboczych,
• jedna sprawa – przemoc wobec dorosłego wnuka ze strony dziadka – 1 grupa robocza.

Aktualnie 13 Procedur Niebieskich Kart będzie nadal realizowane przez Członków Grup Roboczych.

W wyżej wymienionych sprawach podjęto następujące działania:  

• udzielanie informacji o formach pomocy udzielanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i placówkach,  instytucjach świadczących pomoc osobom doświadczającym przemocy w rodzinie (Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Dębicy, Specjalistyczne Ośrodki Wsparcia na terenie województwa podkarpackiego),
• kierowanie sprawców przemocy i osoby uzależnione na zajęcia korekcyjno-edukacyjne,
• praca socjalna, wsparcie, towarzyszenie w trakcie trwania spraw na Policji, w Sądzie, udzielanie pomocy materialnej, pieniężnej i rzeczowej (pracownicy socjalni).                                                                               
• monitorowanie sytuacji w rodzinach przez pracowników socjalnych i policjantów  dzielnicowych,
• skierowanie do Ośrodka Interwencji Kryzysowej pomoc psychologiczna (porządkowanie emocji związanych z przemocą), porady prawne (pozwy o rozwód czy separację, alimentacja, rozdzielność majątkowa, zgłoszenie faktu przemocy, wnioski o ustalenie kontaktów z dziećmi, wnioski o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej)             
• złożenie wniosku do Sądu o wgląd w sytuację rodziny oraz dzieci,
• złożenie wniosku o leczenie odwykowe do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
• Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych podejmuje sprawy osób uzależnionych,
• Złożenie wniosku o leczenie odwykowe przeciwalkoholowe, leczenie psychiatryczne bez zgody do Prokuratury Rejonowej, do Sądu Rejonowego,
• współpraca z pedagogami szkolnymi w zakresie sytuacji edukacyjnej, pomocy psychologiczno - pedagogicznej dla dzieci z rodzin w których występuje przemoc domowa, problemy opiekuńczo-wychowawcze.

W zespołach brali udział policjanci dzielnicowi, kuratorzy sądowi, pracownicy socjalni, Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego.

W dniu 19 marca 2021roku Uchwałą NRXLI/307/2021 Rady Miejskiej  w Dębicy został przyjęty Gminny Program Przeciwdziałania Przemoc w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Miasta Dębicy na lata 2021-2024.

W ramach Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na terenie Miasta Dębicy realizowano następujące działania profilaktyczne:

- rozpowszechnianie materiałów informacyjnych dotyczących   przemocy w   rodzinie   (broszury,   ulotki,   plakaty ),

- prowadzenie tablic informacyjnych i strony internetowej o przemocy w rodzinie w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej,

- poradnictwo w indywidualnych przypadkach dla rodzin  w których występują konflikty i trudne sytuacje życiowe prowadzone przez pracowników socjalnych, asystentów rodzin i Ośrodek Interwencji Kryzysowej,

-  mediacje rodzinne, konsultacje rodzicielskie, rozmowy rodzinne,

- proponowano wsparcie psychologiczno – pedagogiczne w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Dębicy, uczestnictwo w zajęciach organizowanych przez Poradnię osobom uwikłanym w przemoc domową, którym założono Niebieskie Karty, a także rodzinom w których występują problemy opiekuńczo-wychowawcze z dziećmi. Pracownicy socjalni i asystenci rodzin z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dębicy informowali rodziny o tej formie pomocy i motywowali do korzystania,

- proponowano rodzinom  korzystanie z pomocy psychoterapeutycznej w  Ośrodku Środowiskowej Opieki Psychologicznej i Psychoterapeutycznej dla dzieci i Młodzieży w Dębicy, ul. Kwiatkowskiego 1, w Poradni Leczenia Uzależnień i Współuzależnień w Przeclawiu ( Poradnia dla dzieci i Młodzieży ,Poradnia dla dorosłych).

Spotkania Zespołu Interdyscyplinarnego mają na celu:

• Podejmowanie wspólnych inicjatyw na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
• Podniesienie świadomości i wrażliwości społecznej poprzez profilaktykę i edukację w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie (organizowanie pogadanek, zajęć psychoedukacyjnych dla dzieci z Dębickich szkół).
• Pozyskiwanie partnerów do współpracy w ramach akcji informacyjnych,
• Zwiększenie dostępności i efektywności działań profilaktycznych realizowanych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Dębicy i Stowarzyszenie Pomocy Społecznej Ad Astram w ramach projektów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
• Udzielanie kompleksowej pomocy i wsparcia dzieciom, osobom dorosłym, w tym również osobom starszym będącym ofiarami i świadkami przemocy w rodzinie pozostającymi w środowisku zamieszkania (podejmowanie interwencji kryzysowej, realizowanie procedury „Niebieskie Karty”, interdyscyplinarne zajęcie się rodziną).

Zgodnie z aktualną Instrukcją Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej  dotyczącą  sposobu  organizacji Zespołów Interdyscyplinarnych i Grup Roboczych oraz realizacji  procedury „Niebieskie Karty” oraz dla pracowników socjalnych do pracy z rodzinami, które przejawiają problemy opiekuńczo-wychowawcze w związku  z epidemią wirusa SARS-CoV-2  działania związane  z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie na terenie Miasta Dębica prowadzone są w następujący sposób:

Bezpośrednia praca z osobami uwikłanymi w problem przemocy w rodzinie odbywała się. Organizowano posiedzenia Grup Roboczych w sposób tradycyjny tj. osoba doświadczająca przemocy lub osoba podejrzana o stosowanie przemocy, pracownik socjalny, policjant dzielnicowy, Przewodnicząca Zespołu Interdyscyplinarnego, kuratorzy z Sądu, pedagodzy.                               
 Spotkania przeprowadzane są w pomieszczeniu zapewniającym  wszelkie warunki bezpieczeństwa sanitarnego związane z ochroną przed SARS-CoV-2. Działania i prace na rzecz rodzin dotkniętych przemocą prowadzone są w oparciu  o czynności i oddziaływania  podejmowane przez Grupy Robocze  poprzez: utrzymywanie  z osobami, rodzinami  stałego kontaktu  (kontakt telefoniczny, wizyty pracowników socjalnych w rodzinie, wizyty członków rodziny w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej), bieżące  analizowanie  sytuacji rodzin  objętych procedurą „Niebieskie Karty”, monitorowanie rodzin przejawiających problemy opiekuńczo-wychowawcze oraz zmagających się z problemem przemocy, bieżące monitorowanie  środowisk, w których procedura „Niebieskie Karty” została wszczęta
w odniesieniu do dzieci dotkniętych przemocą, interdyscyplinarną współpracę
z przedstawicielami służb odpowiedzialnych za realizację  zadań  z obszaru  przeciwdziałania  przemocy w rodzinie, w szczególności z pracownikami placówek  oświatowych, z kuratorami z Sądu Rejonowego gdy istnieje  podejrzenie, że dziecko może doznawać przemocy.  W rodzinach, w których istnieje uzasadnione podejrzenie  wystąpienia zagrożenia życia lub zdrowia dzieci, zwracano  się o pomoc do funkcjonariuszy Policji, którzy sprawdzali sytuację tych rodzin. W celu  minimalizacji  możliwości wystąpienia bądź rozprzestrzeniania się  wirusa SARS-CoV-2 konieczne jest zachowanie zasad bezpieczeństwa, szczególnie podczas wizyt w środowisku pracowników socjalnych, policjantów dzielnicowych, do momentu odwołania wprowadzonych obostrzeń i zaleceń. We wszystkich rodzinach objętych procedurą „Niebieskie Karty” i uwikłanych w problem przemocy domowej odbywają się bezpośrednie wizyty pracowników socjalnych i policjantów dzielnicowych w miejscu zamieszkania  tych rodzin z zachowaniem reżimu sanitarnego, zachowania bezpieczeństwa członków grup roboczych, a także bezpieczeństwa osób trzecich, z którymi mają styczność w środowisku. Pracownik socjalny przeprowadzał rozmowy psychoedukacyjne z osobami doświadczającymi przemocy domowej, udzielał informacji o instytucjach i podmiotach udzielających pomocy. Przeprowadzano także rozmowy z osobami podejrzanymi o stosowanie przemocy, z innymi członkami rodzin, dziećmi. Współpraca ta umożliwiała bieżące monitorowanie sytuacji  w rodzinach oraz skuteczną pomoc i wsparcie. Osoby doświadczające przemocy były informowane o możliwości uzyskania pomocy psychologicznej, prawnej, a w szczególności poradnictwa specjalistycznego udzielanego za pomocą rozmów telefonicznych, komunikacji elektronicznej w Ośrodku Interwencji Kryzysowej w Dębicy, a także innych instytucjach działających na terenie Miasta Dębica i powiatu. Informowano osoby doświadczające przemocy o ofercie wsparcia lokalnych i ogólnopolskich telefonów zaufania dla osób doświadczających przemocy w rodzinie.  Informowanie o funkcjonowaniu bezpłatnej aplikacji mobilnej „Twój Parasol”  dla osób doświadczających przemocy.

Niemniej jednak należy pamiętać, że udzielanie wsparcia, o jakim  mowa powyżej, nie zmienia faktu, że w przypadku podejrzenia eskalacji przemocy  mamy obowiązek takie informacje zgłaszać Policji, która jest zobowiązana do podejmowania interwencji i reagowania na sytuacje stosowania przemocy w rodzinie. Nie możemy pozostać obojętni na akty przemocy, szczególnie, gdy zagrożone lub dotknięte nimi są dzieci, kobiety, osoby starsze  i niepełnosprawne (szczególnie zamknięte w domach w dobie pandemii).

Przewodnicząca 

Miejskiego Zespołu Interdyscyplinarnego Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

mgr Marzena Socha